Kayıtbay Sebili Memlük Sultanı Kayıtbay tarafından 1482’de Mescidi Aksa alanı içinde inşa ettirilmiştir. Sebil, 1883’te Sultan Abdülhamid’in emriyle restorasyondan geçirdiğinden Hamidiye Sebili adıyla da bilinir.
Sultan Abdülhamid’in ustalarının Memlük ustalarının taş işçiliğinde gösterdikleri maharete hürmeten yapıyı fazla değiştirmediği eski çizim ve fotoğraflardan anlaşılmaktadır.
Kayıtbay Sebili bugün Kahire dışında bulunan Memlük eserleri içinde gerek ablak taş işçiliğinin güzelliği, gerekse hat işçiliğiyle nadide bir yere sahiptir.
Şehirde Osmanlı hakimiyeti sağlanmadan önceki son Memlük sultanlarından Kayıtbay da tıpkı Kalavun gibi Kudüs ve Mescid-i Aksa’ya ayrı bir özen gösterdi.
Var olan medrese, ribat, mescid gibi yapıların onarımına epeyce emek veren Kayıtbay, kendisinden önceki sultanlardan El-Melikü’l-Eşref İnal tarafından yaptırılan sebili de onardı ve yapının kendi ismiyle anılmasını sağladı: Kayıtbay Sebili.
1981 yılında İsrail kazılarına tabi tutulmuş ve daha sonra keşfedilmiştir. İşgal güçleri kuyudaki tüm suyu çekti. İşgalciler, altına çimento dökerek, Kubbet-üs-Sahra’ya çıkan merdivenlere ulaşana kadar kazı yaptı. Sebili, yeniden inşa edilmeden önce 1996 yılına kadar çalışmadı.
Aşırılık yanlısı Yahudi gruplar, “Sebil Kayıtbay’ın suyunun Mabet’in suyundan olduğunu ve ondan içmenin arınma ve kutsama anlamına geldiğini” iddia etmişti.
Sebil, işgalcilerin ve yerleşimcilerinin hırslarına giriyor ve Mescid-i Aksa’nın tüm simgesel yapılarını ve İslami kimliğini sürekli olarak hedef alıyor.
Ayrıca İsrail işgal makamları, Mescid-i Aksa’daki tüm onarım ve bakım çalışmaları engelliyor. İşgal yönetimi İmar Komitesi işçilerinin peşine düşüyor, tutukluyor ve soruşturmaya alıyor.
